بيمه به عنوان مكانيزم انتقال ريسك (ضرر و زيان ناشي از خسارت) مي‌باشد كه در آن بيمه‌گذار (مشتري) با پرداخت مبلغي به عنوان حق بيمه زيان را به شركت بيمه (بيمه‌گر) منتقل مي‌كند. در تعريف ريسك نيز گفته شده كه عدم اطمينان از وقوع خسارت است. امروزه بيمه در كشورهاي صنعتي و پيشرفته رشد چشمگيري يافته و تقريباً اكثر اموال، دارائي‌ها و مسئوليتهاي گوناگون اشخاص در مقابل همديگر تحت پوشش بيمه قرار مي‌گيرد.
شركت‌هاي بيمه نيز با توجه به سرمايه و ذخاير خود بخشي از ريسك را نگهداشته وق سمت ديگر را از طريق بيمه اتكائي به ديگر شركت‌هاي بيمه واگذار مي‌نمايند. بنابراين شركت‌هاي بيمه در انتقال ضرر و زيان اقتصادي يك كشور كه از حوادث گوناگون به وجود مي‌آيد به بازار بين‌المللي نقش مهمي را ايفا مي‌نمايند. هر چند كه در كشور ما در سال‌هاي اخير صدور بيمه‌نامه رونق يافته اما در ارتباط با بيمه شكست ماشين‌آلات كه يكي از بيمه‌نامه‌هاي دوره بهره‌برداري و جزء بيمه‌هاي مهندسي است رشد آنچناني حاصل نشده و ماشين‌آلات و تجهيزات كمكي آنها از قبيل ماشين ابزار ماشين‌هاي كاغذسازي، پمپ‌ها، كمپرسورها، مخازن لوله‌كشي و ... مي‌توانند تحت پوشش بيمه‌نامه قرار گيرند.
بيمه‌نامه شكست ماشين‌آلات، خسارت‌هاي فيزيكي و غير قابل پيش‌بيني و ناشي از حادثه را به ماشين‌آلات و تجهيزات و تأسيسات كه نياز به تعمير يا تعويض داشته باشند جبران مي‌كند.
زيان يا خسارت تحت پوشش بيمه شكست ماشين‌آلات معمولاً ناشي از علل زير است:
خطا در طراحي، محاسبات، نقشه، مشخصات فني، خطا در نصب، عيب در ريخته‌گري يا مصالح.
اغلب حوادث ناشي از اين خطاها زماني رخ مي‌دهد كه دوره گارانتي آنها سپري شده است و امكان مراجعه به سازندگان به منظور اخذ خسارت وجود ندارد.
- خطا در بهره‌برداري از ماشين‌آلات، عدم مهارت، بي دقتي و سهل انگاري
براساس آمار موجود خسارات ناشي از علل فوق دائماً در حال افزايش است. علي رغم احتياط لازم و كافي، خطا در بهره‌برداري هر لحظه ممكن است رخ داده و باعث خسارت سنگين شود.
گسيختگي به واسطه نيروي گريز از مركز
نيروي گريز از مركز در مقايسه با ساير علل به كرات اتفاق نيم‌افتد ولي مواردي وجود دارد كه علاوه بر خسارت به خود ماشين باعث از بين رفتن دستگاه‌هاي مجاور نيز شده است.
اتصال كوتاه و علل الكتريكي ديگر
تجهيزات الكتريكي ممكن است در اثر اتصال كوتاه با ولتاژ زياد، عيب در عايق كاري يا تخليه الكتريكي و تنش مكانيكي ناشي از جريان برق خسارت جدي ببيند. در اين موارد علاوه بر اينكه خود دستگاه آسيب مي‌بيند به دليل توقف توليد خساراتي به توليد كننده نيز وارد مي‌شود.
كمبود آب در ديگ
اغلب كمبود آب در ديگ ناشي از خطا در بهره‌برداري است. عملكرد ناصحيح ابزارهاي اندازه‌گيري يا از كارافتادن سيستم آبرساني ديگ و وسايل اعلام خبر ممكن است علل ديگر حادثه باشند.
انفجار فيزيكي
مثال بارز آن انفجار ديگ در اثر فشار بخار آن مي‌تواند باشد. پديده انقباض وقتي كه مخزن به واسطه فشار خارجي با خلا داخلي در هم ريخته مي‌شود نيز تحت پوشش بيمه شكست ماشين‌آلات قرار مي‌گيرند.
طوفان و يخ زدگي
ماشين‌آلاتي كه در فضاي آزاد نصب مي‌شوند بيشتر در معرض اين حوادث هستند. حتي آنهايي كه در داخل يك ساختمان نصب شده اند ممكن است به واسطه طوفان آسيب ببينند. در اين ارتباط توجه خاص به خسارات وارده به جرثقيل‌ها، كابل‌هاي هوائي خطوط انتقال نيرو و دكل آنها و آنت‌هاي مخابراتي مبذول مي‌شود. علاوه بر م وارد مذكور با پرداخت حق بيمه اضافي، حوادث نظير زلزله، سيل، رانش زمين يا ساير حوادث طبيعي كه بشر در ايجاد آنها دخالتي ندارد نيز تحت پوشش بيمه شكست ماشين آلات قرار مي‌گيرند.
در تقسيم بندي عوامل باعث خسارت به ماشين‌آلات و تأسيسات يك كارانه آنها را به سه دسته گروه بندي مي‌كنند.
- عامل فني يا نقص فني دستگاه ممكن است در كارخانه سازنده رخ داده ولي در زمان بهره برداري باعث خسارت مي‌شود.
- عامل انساني كه ممكن است مهندس يا تكنسيني كه با ماشين كار مي‌كند در رعايت ترتيب راه اندازي يا اجراي دستورالعمل كارخانه سازنده خطا نمايد يا به اخطارهايي كه در اتاق كنترل مي‌بيند يا مي‌شنوند بي‌توجهي كند.
- عامل سوم كه در به وجود آمدن شكست ماشين‌آلات دخالت دارد عامل خارجي است مثل افتادن اشيا هنگام جابه‌جائي به روي دستگاه‌ها، قطع برق به دليل خاموشي يا توسط پيمانكاري كه در مجاورت كارخانه كار مي‌كند كه ممكن است باعث منجمد شدن مواد مذاب در خط توليد گرديده و در نتيجه خسارات سنگيني را به خط توليد وارد نمايد. در مواردي نيز خرابكاري باعث شكست ماشين‌آلات مي‌شود.
ساير عوامل: علاوه بر عوامل سه گانه كه د ر نهايت حاصل سهل انگاري افراد بشر است بايد حوادث طبيعي مانند سيل و زلزله را نيز به آنها اضافه نمود كه بشر در ايجاد آنها دخالتي نداشته ونمي‌تواند جلو وقوع آنها را بگيرد ولي مي‌تواند در طراحي و اجرا اقداماتي به كار ببرد كه از اثرات مخرب آنها بكاهد و حتي تا اندازه‌اي به صفر برساند. مثلاً صاعقه كه يك حادثه طبيعي است ممكن است مدار الكترونيكي تجهيزات موجود در كارخانه را آسيب بزند با نصب برق گير تا اندازه‌اي از اثرات مخرب آن كاسته مي‌شود يا با احداث زهكش و دايك از هجوم سيلاب به محوطه كارخانه جلوگيري به عمل مي‌آيد.
توضيحات:
در صورت وقوع حادثه به ماشين‌آلات، بيمه‌گر (شركت بيمه) ارزش جايگزين دستگاه آسيب ديده را پرداخت مي‌نمايد اين ارزش شامل: قيمت خريد دستگاه، حقوق و عوارض گمركي براي واردات، هزينه حمل تا محل نصب و هزينه نصب مي‌شود همچنين براي كارهاي ساختماني و مواد اوليه نيز حد غرامتي در بيمه‌نامه درنظر گرفته مي‌شود.
براي بيمه نمودن ماشين‌آلات بيمه گر پرسشنامه‌اي را در اختيار متقاضي قرار مي‌دهد تا به سوالات مربوط پاسخ داده و اطلاعاتي را به منظور ارزيابي ريسك در اختيار بيمه‌گر قرار دهد ذكر اين نكته ضروري است كه بيمه شكست ماشين‌آلات فقط براي كارخانجات بزرگ طراحي نشده بلكه يك دستگاه واحد نيز مي‌تواند تحت پوشش قرار گيرد.
- پس از دريافت پرسشنامه كارشناس فني بيمه‌گر بازديد اوليه را از مواردي كه براي بيمه پيشنهاد شده به عمل مي‌آورد.
- در بازديد اوليه كارشناس فني علاوه بر مشاهده كاركرد ماشين يا ماشين آلات و خط توليد و اطمينان از كاركرد درست و خط توليد و اطمينان از كاركرد درست آنها معمولاَ به مواردي مانند مديريت، تعميرات و نگهداري، مهندسي و بازرسي و سيستم اطفاي حريق و ايمني توجه بيشتر مي‌نمايد.
بيمه شكست ماشين‌آلات
بازدید: 380